- пӱргалаш
- пӱргалашГ.: пӹрхӓлтӓш-амоднокр.1. брызнуть на кого-что-л. чём-л.; сбрызнуть, опрыснуть кого-что-л. чем-л. (ртом)
Еҥ ӱмбаке пӱргалаш брызнуть на человека.
Рвезе Миклайым ӧкымешак кынелта, койко гыч шӱдырен волта, чурийышкыже йӱштӧ вӱдым пӱргалеш. [/i]Ю. Артамонов.[/i] Парень силом будит Миклая, стаскивает его с койки, брызгает в лицо холодной водой.
Тунам Настий, ведра гыч вӱдым умшавомышыш налын, Иван ӱмбак «шу» пӱргалеш. [/i]Я. Элексейн.[/i] Тогда Настий, набрав в рот воды из ведра, шумно брызнет на Ивая.
2. фыркнуть (о лошади)Кӱрен вӱльӧ кенета «фыр-р» пӱргалеш. [/i]«У вий»[/i] Вдруг бурая кобыла фыркнула.
3. перен. брызнуть; с силой, потоком, струёй извергнуть, выпустить, рассеять капли жидкости, искры, газ, мелкие части чего-л.Нугыдо шикшым пӱргалаш выпустить густой дым;
одеколоным пӱргалаш подушиться одеколоном (букв. брызнуть одеколон).
Фонтан неле ший вӱдым пӱргалын шава. [/i]«Мар. ӱдыр»[/i] Тяжёлую серебристую воду брызжет фонтан.
Шага паровоз, ямдылалтын таваш, пӱргалын шӧр шоҥ гае парым. [/i]В. Дмитриев.[/i] Стоит паровоз, он помчаться готов, выпустив пар словно молочную пену.
4. перен. брызнуть (огнём – об оружии); выстрелить, выпустить (снаряды и т. д.)Вулно йӱрым пӱргалаш брызнуть свинцовым дождём.
Алексей ротный командир дек миен шумешке, иктаж лу метрат кодын огыл ыле – немыч танк тулым адак пӱргале. [/i]П. Корнилов.[/i] Алексей не дошёл до ротного командира около десяти метров, как немецкий танк опять брызнул огнём.
Комбат адак кок снарядым пӱргалаш командым пуыш. [/i]Е. Янгильдин.[/i] Комбат дал команду выпустить ещё два снаряда.
5. перен. направить что-л. на кого-что-л., с силой проявить (о чувствах, настроениях)Ынде Федот Макарыч уло шыдыжым тудын (Апаков) ӱмбак пӱргале. [/i]А. Мурзашев.[/i] Теперь Федот Макарыч направил всю свою злобу на Апакова.
– Локтымыланат ӱшанеда ? – Оксин шем шинчаже тулым пӱргале. [/i]В. Сапаев.[/i] – Верите в порчу? – чёрные глаза Окси брызнули огнём.
Составные глаголы:
Марийско-русский словарь . 2015.